SV Lonneker – schaakclub in Enschede

Ook dit seizoen is er weer de prijs voor partij van het jaar. Heb je in clubverband een mooie, grappige of opvallende partij gespeeld? Mail hem dan naar het bestuur om in aanmerking te komen voor deze prijs.

Dit is het eerste artikel in een reeks ‘Dame Offers’. De laatste tijd konden we in de schaakwereld getuige zijn van enkele opzienbarende Dame-offers, gedaan door grootmeesters. Het Dame-offer komt weinig voor. Gewoonlijk zul je 3 stukken voor de Dame moeten krijgen om het offer te kunnen verantwoorden, of 2 stukken plus enkele pionnen, maar alles hangt af van de stelling. Recent zagen we zelfs een dame-offer voor 1 stuk !

Hoewel hij nooit de grootmeester-titel kreeg, was Rashid Gibiatovich Nezhmetdinov (1912-1974) een van de meest gevreesde spelers die de schaakwereld ooit gekend heeft. Neem bijvoorbeeld de volgende partij tegen Oleg Chernikov, van het USSR team-kampioenschap 1962, waarin Nezhmetdinov zijn Dame offerde:

[Event "Chigorin Team Cup, URS"]
[Site "Rostov-on-Don URS"]
[Date "1962.??.??"]
[Result "1-0"]
[White "Rashid Gibiatovich Nezhmetdinov"]
[Black "Oleg L Chernikov"]

1. e4 c5 2. Nf3 Nc6 3. d4 cxd4 4. Nxd4 g6 5. Nc3 Bg7 6. Be3 Nf6 7. Bc4 O-O 8. Bb3 Ng4 9. Qxg4 Nxd4 10. Qh4 Qa5 11. O-O Bf6 12. Qxf6 Ne2+ 13. Nxe2 exf6 14. Nc3 Re8 15. Nd5 Re6 16. Bd4 Kg7 17. Rad1 d6 18. Rd3 Bd7 19. Rf3 Bb5 20. Bc3 Qd8 21. Nxf6 Be2 22. Nxh7+ Kg8 23. Rh3 Re5 24. f4 Bxf1 25. Kxf1 Rc8 26. Bd4 b5 27. Ng5 Rc7 28. Bxf7+ Rxf7 29. Rh8+ Kxh8 30. Nxf7+ Kh7 31. Nxd8 Rxe4 32. Nc6 Rxf4+ 33. Ke2 1-0

Speel deze partij [hier] na. Een video over deze beroemde partij vind je [hier].

In deze stelling is Wit aan zet. Zwart heeft net Lg7-f6 gedaan en Wit lijkt zo niet meer dan remise te hebben door de zetherhaling Dh6 Lg7 Dh4 Lf6 etc. maar de Tartaarse (*) schaakmeester wilde hiermee geen genoegen nemen. Een getuigenis:

Hij dacht 20 minuten na, 30, 40 .. Chernikov was intussen maar aan de wandel gegaan, in afwachting van het remise-aanbod van Nezhmetdinov. Op een gegeven moment kwam er een jongetje naar hem toe gerend en zei “Meester, hij heeft zijn Dame geofferd!”. Vanaf dat moment zagen we Chernikov niet meer rondlopen tijdens de partij.

Nezhmetdinov speelde hier Dxf6 en hield een onhoudbaar initiatief op de Konings-vleugel, op weg naar een van zijn vele artistieke schaak-overwinningen.

—

Het levens-verhaal van deze geniale schaker vond ik eens in de vorm van een documentaire. Ze heeft een verheven sfeer, is gedateerd, maar prachtig om te zien – engels gesproken, met beelden uit Rusland ed.

– documentaire film “Nezhmetdinov chess biography”, door Jessica Fischer –

.

.

In de stad Krasnodar, Soviet Unie 1957, won Nezhmetdinov voor de vierde keer het RSFSR Schaak Kampioenschap, wat ongeevenaard was. Hierdoor kreeg hij nieuwe levensenergie. In 1958 stapte hij op de trein naar Sochi, waar het RSFSR Schaak Kampioenschap hem opnieuw roem zou brengen. In het prachtige Sochi won hij voor de vijfde keer. Hij speelde er zijn ‘onsterflijke partij’ tegen Lev Polugaevsky (1934-1995). Tot op de dag van vandaag wordt deze partij beschouwd als een van de mooiste partijen ooit gespeeld.

Nezhmetdinov heeft Zwart en blijkt geen goed veld te hebben om zijn Dame te redden. Zijn oplossing voor dit probleem werd een van de meest spectaculaire zetten die we ooit zagen : Toren maal f4! Polugaevsky werd geslacht met een bijl .. hij verklaarde later :

Ik was lang in gedachten verzonken en begreep dat ik alle hoop moest laten varen, en dat ik een partij aan het verliezen was die de hele wereld over zou gaan.
-Lev Polugaevsky

[Event “28th RSFSR championship”]
[Site “Sochi, Soviet Union”]
[Date “1958.??.??”]
[White “Lev Polugaevsky”]
[Black “Rashid Gibiatovich Nezhmetdinov”]
[Result “0-1”]

1. d4 Nf6 2. c4 d6 3. Nc3 e5 4. e4 exd4 5. Qd4 Nc6 6. Qd2 g6 7. b3 Bg7 8. Bb2 O-O 9. Bd3 Ng4 10. Nge2 Qh4 11. Ng3 Nge5 12. O-O f5 13. f3 Bh6 14. Qd1 f4 15. Nge2 g5 16. Nd5 g4 17. g3 fg3 18. hg3 Qh3 19. f4 Be6 20. Bc2 Rf7 21. Kf2 Qh2 22. Ke3 Bd5 23. cxd5 Nb4 24. Rh1 Rf4 25. Rh2 Rf3 26. Kd4 Bg7 27. a4 c5 28. dxc6 bxc6 29. Bd3 Ned3 30. Kc4 d5 31. exd5 cxd5 32. Kb5 Rb8 33. Ka5 Nc6 0-1

Speel de partij [hier] na / ga [hier] naar dit moment in de documentaire.

Naar aanleiding van deze partij werd een schilderij gemaakt:

Nezhmetdinov ging merken dat hij ouder werd. Hij behaalde slechte resultaten en ging daar zeer onder gebukt : “Je denkt dat de overwinning nabij is en dan glipt alles plots uit je handen (..)”. Deze periode duurde 2 jaar voor Nezhmetdinov, maar hij wilde de moed niet opgeven. Door zijn vrienden en collega’s werd hij geroemd om het mantra dat hij vaak uitsprak : “onze dag zal komen!” .. En dat gebeurde.

In 1960 was Mikhail Tal zich aan het voorbereiden op zijn strijd om het wereldkampioenschap tegen Mikhail Botvinnik. Iedereen wist dat Tal zich hierbij helemaal verliet op zijn vriend en landgenoot Alexander Koblents als het ging om openingstheorie. Maar Tal verraste de schaakwereld toen hij Nezhmetdinov vroeg om lid van zijn team te worden. Tal verklaarde later :

Ik vroeg mijn vriend Rashid Gibiatovich in 1960 om me te helpen met de voorbereiding. Ik denk dat deze zet opvallend succesvol was. Nezhmetdinov was geen theoreticus in de normale zin van het woord, maar ik voelde me aangetrokken door zijn ideeen wegens hun paradoxen. Aanvankelijk bleken ze zeer gevaarlijk voor tegenstanders.
-Mikhail Tal

En zo gebeurde het dat Rashid, meestal als sparring-partner, zijn vriend hielp om wereldkampioen te worden.

—
*) ‘Tataren’ is de verzamelnaam van een aantal -met name Turkse- volkeren die verspreid leven over een groot deel van Eurazië. De vroegste beschrijvingen van een stam genaamd ‘Tatar’ komen uit Chinese geschriften. Deze plaatsen de nomadische stam als een onafhankelijke groep ten noorden van het huidige Mongolië, in Zuid-Siberië.

GM Hikaru Nakamura speelt (in USA) de eerste blitz partij in een lange reeks met GM Eric Hansen, ‘Chessbrah’ (in Canada). Dit zijn extreem geschoolde snelschakers op internet, elk met steeds 3 minuten per partij. Continue reading video : Berlijn 2019 blitz

Animatie van een beroemde (?) oude schaakpartij, gespeeld in London 1819.
Het is een miniatuurtje van 22 zetten. Speel de partij [hier] na. Continue reading video : London 1819